« بالا را نگاه نکن» یک فیلم علمی تخیلی با طنز چالش برانگیز درباره آمریکای آینده است که آنقدر درگیر پرستش افراد مشهور، سرگرمیهای اطلاعاتی بیهوده، محبوبیت رسانههای اجتماعی و بازیهای سیاسی است که نابودی قریب الوقوع سیاره زمین را جدی نمیگیرد. دکتر راندال میندی (لئوناردو دی کاپریو) ستاره دنباله دار غول پیکری را کشف میکند که بنظر میرسد زمین را دقیقاً در شش ماه و 14 روز محو خواهد کرد.
رئیس جمهور جانی اورلئان (مریل استریپ) که بیشتر درگیر مسائل شخصی خود است این مسئله را جدی نمیگیرد.
معرفی بهترین سریالهای علمی تخیلی جهان را در سایت پوفیلمو بخوانید.
نقدهایی که به فیلم بالا را نگاه نکن صورت گرفته است!
با وجود تحسینهایی که از فیلم « بالا را نگاه نکن» صورت گرفته است متاسفانه با نقدهای منفی زیادی نیز مواجه شده است حتی امتیاز Rotten Tomatoes درباره این فیلم علمی تخیلی تنها 55 درصد است. منتقدان همه بخشهای سیاسی رسانهها به حمله وحشیانه شگفتانگیز این کمدی هوشمندانه پیوستند. وال استریت ژورنال و گاردین بریتانیا نیز ابراز ناخشنودی کردند.
روزنامهها و وبسایتهایی که بیشتر وابسته به سینما از ورایتی گرفته تاهالیوود ریپورتر درباره این فیلم با تلخی یاد کردند.
با این حال هیئت ملی بازبینی فیلم «بالا را نگاه نکن» را یکی از برترین فیلمهای سال 2021 معرفی کرد.
جزئیات این فیلم علمی تخیلی
با این وجود فیلم علمی تخیلی Don’t look upیکی از بهترین کمدی هایی است که اجرا شده. نقطه دراماتیک آن نیز خالی از لطف نیست. مککی کارگردان و نوسینده این فیلم علمی تخیلی یکی از تحسینشدههای سال ۲۰۱۵ به خاطر فیلم The Big Short است. همچنین به ساخت کمدیهای مختلف خندهدار اما کم عمق شهرت دارد. البته فیلم Don’t look up ظرافتهایی قابل توجهی دارد.
در صحنههای اول که کشف اندازه و مسیر مخرب ستاره دنباله دار را نشان میدهد از طنز به دور است. راندال میندی، استاد نجوم دانشگاه ایالتی میشیگان (دی کاپریو) و دستیارش، کیت دیبیاسکی (جنیفر لارنس) این ستاره شگفتانگیز را کشف میکنند. قطعیت و شوک آنها در فیلم به خوبی نمایش داده شده است. این دو دانشمند به دی سی فرستاده میشوند و درست زمانی که آنها در بیرون از دفتر در انتظار دیدن رئیس جمهور نشستهاند؛ فیلم دچار تنشی محسوس است.
طنز در فیلم Don’t look up
و بعد از آن با طنز فیلم مواجه میشویم. لبخند از خود راضی استریپ در دفترش با بیحوصلگی آماده تبدیل شدن به عصبانیت است. او در واقع نشان دهنده چکیدهای از روح پوسیده آمریکا است. اما با این حال کاراکتر بامزهای دارد. همچنین پسرش، جیسون اورلئان، رئیس ستاد او است (جونا هیل که از بازی در نقش یک احمق لذت میبرد.)
دکتر میندی در تلاش است تا نابودی قریب الوقوع زمین را به جهان بگوید، اما رسانه با دلمشغولی که آورده است مانع شنیده شدن صدای او میشود. گویی همه چیز به طرز خندهداری تن به فاجعه خواهد داد.
دکتر میندی: “قدرت یک میلیارد بمب هیروشیما را خواهد داشت.”
جیسون: «تو عجیب نفس میکشی، این باعث ناراحتی من میشود.»
Don’t look up در پی نشان دادن چه چیزی است؟
این فیلم توانسته موضوعات مختلفش را با طنز و جدیت متعادل کند. بالا را نگاه نکن تاثیر رسانه بر افکار عمومی را نشان میدهد و در این جریان بدترین و بهترین شیوه بشر را در برخورد با واقعیت میبینیم. اینکه مردم چقدر میتوانند باهوش باشند و با سرعت عمل به بهبود اوضاع کمک کنند یا اینکه با تمسخر از کنار مسائل جدی و حیاتی بگذرند که این کار موجب آسیب برای جمع میشود.
احساس عمیقی از ناراحتی بر داستان این فیلم علمی تخیلی سایه میافکند که حتی در خندهدارترین لحظات نیز عمق فاجعه را نشان میدهد. این پریشانی و آشفتگی تلخ فیلم در بستر ماهیت کمدی و طنز آن احساس میشود.
مککی در این فیلم وضعیت دولت ایالات متحده، مردم، رسانهها و سیستم را به مسخرهترین حالت ممکن نشان میدهد زیرا انگار از انجام هر کار مفیدی ساقط شدهاند. همچنین از نحوه مصرف، فیلتر کردن و برداشت مردم از اخبار، صرفنظر از اینکه چقدر واقعی باشد، صحبت میکند. در حالی که صحنههای خندهدار زیادی در این فیلم وجود دارد، به بالا نگاه نکن اثری متحرک است و مجموعهای از احساسات را در خود جای داده و آنها را بهخوبی به مخاطبش منتقل میکند.
کارگردانی فیلم علمی تخیلی Dont look up
مککی موضوعات سنگینی مانند وجود، ترس، و بیهودگی را با هوشیاری و شوخطبعی را به تصویر میکشد و همهی اینها را بدون از دست دادن ریتم کلی فیلم نشان میدهد. مخاطبان با احساس سرگرمی و نگرانی عمیق در مورد وضعیت جهان و واکنش به فاجعه، این فیلم علمی تخیلی را ترک خواهند کرد. بیشتر فیلمها پایان جهان را با سختی رها میکنند، اما فیلمنامه مککی زندگی واقعی و رنگهای رئالیسم را به ارمغان میآورد. به نوعی، فیلم Don’t Look Up با ترکیب زندگی واقعی و اعتقادات سطحی انسانی، لحظات ناراحتکننده خود را بالا میبرد و احساسات مخاطب را نشانه میگیرد. مککی صحنههایی از زندگی روی زمین را قطع میکند؛ چیزهای کوچک و روزمره را نشان میدهد: مانند راه رفتن حیوانات، مردمی که برای معاشرت جمع میشوند، پروانهای که بین تیغههای علف حرکت میکند. این صحنهها باعث میشود انسان از زندگی و لحظات زیبا و زودگذر آن قدردانی کند.
بازی بازیگران
شخصیت دی کاپریو در اینجا انعطاف بسیاری را طی میکند: در ابتدا او دچار وحشت میشود. سپس با مدیریت رسانه به یک دانشمند تلویزیونی مهربان تبدیل میشود و همزمان به عنوان عاشق پربینندهترین مجری مجله خبری آمریکا وارد زندگی جذابی میشود. در پایان به طرز باورپذیری انسانیت او را احیا کرد.
به بالا نگاه نکن یک فیلم قوی است که اجراهای آن داستانش را قدرتمندتر کردهاند. نقشآفرینی لئوناردو دیکاپریو در این فیلم علمی تخیلی بهعنوان یک دانشمند مضطرب بسیار لذتبخش است. او بدون اینکه در نقش خود زیادهروی کند، رفتار متعادلی پیش میگیرد. خط سیر شخصیت با توجه به تاریخچه او منطقی است و دیکاپریو اغلب در موقعیتهایی قرار میگیرد که راندال مانند ماهی بیرون از آب است که بازیگر با نمایش ناراحتی فیزیکی آن را میشناساند.
جنیفر لارنس بهعنوان قطبنمای اخلاقی در طول داستان عمل میکند و با همان میزان خشونت و ناباوری نسبت به رفتار همه در صحنههای فیلم ظاهر میشود.
فیلم Don’t Look Up یک کمدی سیاه
این فیلم علمی تخیلی یک اثر بسیار ناراحتکننده و در عین حال کمدی سیاه است. عناصر مختلف فیلم با هم کار میکنند تا داستان را شکل دهند و در عین حال تفسیر دقیقی را بدون تحقیر مخاطب ارائه میدهند. این فیلم یک شاهکار تحسینبرانگیز است، زیرا فرصتهای متعددی برای انحراف از مسیر اصلیاش دارد، اما هرگز از هدفش دور نمیشود. بلکه در هر مرحله لایههایی به داستان خود اضافه میکند. این فیلم بینندگان را میخنداند و در انتها آنها را به فکر فرو برده و داستانی را به آنها ارائه میدهد که شایستهی قدردانی و تامل است.
اتفاقات عصر جدید
البته این باعث شکاف در جامعه میشود، میندی و دیبیاسکی از مردم می خواهند که “به بالا نگاه کنند” و خطر قریب الوقوع را تشخیص دهند. رئیس جمهور و دیگران به مردم دستور می دهند که “به بالا نگاه نکنید” زیرا چیزی برای ترس و حتی پول وجود ندارد.
اگر کلمه دنباله دار را با COVID جایگزین کنید، همه چیز بسیار روشن میشود. این فیلم بیش از حد چیزهایی را که در حال حاضر اتفاق میافتد منعکس میکند. بنابراین فرار از طریق هنر را ارائه نمیدهد، فقط شکستهای کنونی ما را در قالب یک جامعه به ما یادآوری میکند. از شکاف عموم مردم گرفته تا انکار گسترده، همه چیز بسیار پیجیده است. همچنین، نفوذ میلیاردرهای فناوری و رسانه های اجتماعی که در فیلم دیده می شوند، حقیقت را دور و آزاردهنده میکند.
مهمترین سوالی که این فیلم ایجاد میکند: چرا اجازه می دهیم افرادی که هیچ صلاحیتی ندارند تأثیر زیادی بر زندگی ما داشته باشند؟